Menu
Inteligentne kontrakty to zasadniczo programy, które uruchamiają się po spełnieniu określonych kryteriów i są utrzymywane na blockchainie.
Inteligentne kontrakty są zazwyczaj wykorzystywane do automatyzacji wykonania umowy, tak aby wszystkie strony mogły być pewne decyzji od razu, bez pośredników i straty czasu. Mogą one również zautomatyzować przepływ pracy, uruchamiając się, gdy spełnione są określone okoliczności.
Aby inteligentne kontrakty działały, do kodu na blockchainie wpisywane są proste linie "jeżeli/kiedy…to…". Gdy spełnione i potwierdzone zostaną ustalone wcześniej okoliczności, wówczas sieć komputerów wykonuje określone czynności.
Do tych działań można zaliczyć przekazywanie płatności odpowiednim stronom, wysyłanie powiadomień, rejestrację pojazdu lub wystawienie biletu. Kiedy transakcja jest zakończona, blockchain jest aktualizowany. Oznacza to, że transakcja nie może zostać zmieniona, a jej wyniki są widoczne tylko dla tych, którzy mają do niej dostęp.
Ethereum (ETH) jest najczęściej używanym blockchainem smart kontraktów do prowadzenia automatycznych umów. Inteligentne kontrakty na Ethereum są często pisane w Solidity, języku programowania Turing-complete, a następnie kompilowane do niskopoziomowego kodu bajtowego, który może być wykonywany przez maszynę wirtualną Ethereum.
Polkadot jest kolejnym ekosystemem smart kontraktów, założonym przez Gavina Wooda, jednego z współzałożycieli Ethereum. Po zrozumieniu, że ETH jest jeszcze daleki od osiągnięcia swojego potencjału jako bezpiecznego i skalowalnego systemu, zdecydował się on na uruchomienie swojej własnej sieci blockchain.
Przykładem inteligentnych kontraktów są zastosowania finansowe, takie jak handel, inwestowanie, udzielanie kredytów i pożyczek. Można je wykorzystać w różnych branżach, jak opieka zdrowotna, gry i nieruchomości, jak również do budowy całych struktur firmowych.
Księgi rozproszone i kryptowaluty to dwie technologie, które służą jako podstawa dla zdecentralizowanych inteligentnych kontraktów.
Po pierwsze, zawarte dane, tzn. transakcje muszą być przechowywane bezpiecznie, aby utworzyć cyfrową księgę. Oznacza to, że należy zachować ogólny porządek i treść transakcji. Poszczególne transakcje są łączone w bloki w blockchainie, które następnie przechowywane są w porządku sekwencyjnym.
Wirtualne pieniądze opracowane i będące przedmiotem handlu na platformach cyfrowych, takie jak Bitcoin (BTC), zostały scharakteryzowane przez Europejski Bank Centralny jako "nieuregulowana, zdecentralizowana, cyfrowa kryptowaluta". Już w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku pojawiły się inicjatywy stworzenia waluty cyfrowej. Te próby wymagały jednak użycia banku ( powiernika księgi głównej) do śledzenia własności kont.
Dzisiaj blockchain soferuje techniczne rozwiązanie dla rozpowszechniania tej księgi, czyli dziennika transakcji, w sieci peer-to-peer, przy zachowaniu integralności dziennika transakcji. Dzięki temu przełomowi stały się możliwe nieuregulowane rynki kryptowalut.
Utworzenie inteligentnego kontraktu, zamrożenie inteligentnego kontraktu, wykonanie inteligentnego kontraktu i finalizacja inteligentnego kontraktu to cztery istotne etapy cyklu życia inteligentnego kontraktu. Różni się on od cyklu życia rozwoju blockchaina, który zaczyna się od zdefiniowania problemu, który chcesz rozwiązać za pomocą swojego produktu i kończy się na realnym produkcie.
Na fazę tworzenia składa się iteracyjne negocjowanie umowy oraz faza implementacji. Po pierwsze, strony muszą uzgodnić ogólną treść i cele umowy. Jest to podobne do tradycyjnych negocjacji umów i może odbywać się online lub offline. Wszyscy uczestnicy muszą posiadać portfel na bazowej platformie księgi głównej. Jego identyfikator jest w większości przypadków pseudonimowy i służy do identyfikacji stron i przekazywania płatności.
Po uzgodnieniu celów i treści umowa musi zostać przekształcona w kod. Ekspresyjność bazowego języka kodowania inteligentnego kontraktu ogranicza jego kodyfikację. Większość systemów inteligentnych kontraktów zapewnia infrastrukturę do budowania, utrzymywania i testowania inteligentnych kontraktów w celu zatwierdzenia ich zachowania i treści.
Przekształcenie wymagań w kod, jak to widać w tradycyjnych językach programowania, wymaga wielu iteracji pomiędzy interesariuszami i programistami. Nie inaczej będzie w przypadku inteligentnych kontraktów i prawdopodobne jest kilka iteracji pomiędzy fazą negocjacji i implementacji.
W fazie publikacji, po uzgodnieniu przez strony skodyfikowanej formy umowy, jest ona przesyłana do księgi rozproszonej. Podczas tej fazy węzły w księdze rozproszonej otrzymują umowę jako część bloku transakcji. Kontrakt jest dostępny do wykonania, gdy większość węzłów potwierdzi blok. Ponieważ zdecentralizowane inteligentne kontrakty nie mogą być zmieniane po zaakceptowaniu ich przez blockchain, wszelkie zmiany w będą wymagały opracowania nowego kontraktu.
Chociaż inteligentny kontrakt jest umieszczony na blockchainie, sam ten fakt nie powinien być interpretowany jako zgoda strony na zawarcie kontraktu, ponieważ każdy może przesłać inteligentny kontrakt do blockchaina, co oznacza zobowiązanie dla każdego przypadkowego właściciela portfela. Podobnie zdecentralizowane inteligentne kontrakty mogą przynieść korzyści każdemu uczestnikowi blockchaina, niezależnie od tego, czy zdecyduje się on na otrzymanie korzyści z góry, czy też nie.
Po zgłoszeniu do blockchaina, inteligentny kontrakt jest potwierdzany przez większość uczestniczących węzłów. W zamian za tę usługę należy zapłacić górnikom pewną cenę, aby nie dopuścić do zalania ekosystemu inteligentnymi kontraktami.
Kontrakt i jego strony są teraz jawne i dostępne poprzez księgę publiczną. Podczas fazy zamrożenia, wszelkie transfery na adres portfela inteligentnego kontraktu są zablokowane, a węzły działają jako rada zarządzająca, sprawdzając, czy spełnione są warunki wstępne do wykonania kontraktu.
Uczestniczące węzły odczytują kontrakty, które są przechowywane na rozproszonej księdze. Jak więc jest realizowany inteligentny kontrakt? Sprawdzana jest integralność kontraktu, a kod jest wykonywany przez silnik wnioskowania środowiska inteligentnego kontraktu (kompilator, interpreter). Funkcje inteligentnego kontraktu są wykonywane, gdy dane wejściowe do wykonania są otrzymywane od inteligentnych wyroczni i zaangażowanych stron (zobowiązanie do towarów poprzez monety).
Wykonanie inteligentnego kontraktu generuje nowy zestaw transakcji i nowy stan dla inteligentnego kontraktu. Zestaw ustaleń i informacje o nowym stanie są wprowadzane do księgi rozproszonej i weryfikowane za pomocą mechanizmu konsensusu.
Powstałe transakcje i zaktualizowane informacje o stanie są po wykonaniu inteligentnego kontraktu wprowadzane do księgi rozproszonej i potwierdzane za pomocą procesu konsensusu. Wcześniej zaangażowane aktywa cyfrowe zostają przeniesione (aktywa zostają odmrożone), a umowa zostaje zakończona w celu potwierdzenia wszystkich transakcji.
Każda faza cyklu życia inteligentnego kontraktu obiecuje obniżenie kosztów, zwiększenie przejrzystości i budowanie zaufania, ale niesie ze sobą również nowe przeszkody, koszty i niezgodności prawne.
Ponieważ tworzenie zdecentralizowanych inteligentnych kontraktów jest podzielone na dwie fazy, tradycyjną fazę negocjacji klauzuli i fazę implementacji kodu, opłaty zaoszczędzone dzięki mniejszej liczbie prawników muszą być ocenione w stosunku do wydatków programistów.
Zdecentralizowana infrastruktura wykonawcza i uczestniczące podmioty przejmują rolę egzekutorów kontraktów dzięki kryptograficznie zabezpieczonemu połączeniu między wykonaniem kontraktu a finalizacją płatności. Ten wbudowany proces rozwiązywania konfliktów poprawia otwartość i uczciwość dla wszystkich zaangażowanych stron.
Z drugiej strony nieodwracalny charakter zawartych inteligentnych kontraktów stwarza dodatkowe problemy dotyczące dochodzenia roszczeń. Powstały w ten sposób zbiór transakcji jest bowiem z definicji niezmienny i nieodwołalny.
Podczas gdy kilka aspektów życia inteligentnego kontraktu wymaga obecnie specjalistycznej wiedzy technicznej (jak np. jego programowanie), oczekiwana powszechna adopcja zdecentralizowanych inteligentnych kontraktów, napędzana obietnicą oszczędności kosztów, niewątpliwie obniży istniejące bariery wejścia i doprowadzi do rozwoju przyjaznych dla użytkownika środowisk tworzenia, testowania i udostępniania inteligentnych kontraktów.
Tak, inteligentne kontrakty mogą zostać zniszczone za pomocą funkcji autodestrukcji.
Inteligentne kontrakty Ethereum posiadają funkcję autodestrukcji, która umożliwia zniszczenie kontraktu w systemie blockchain. Dla deweloperów jest to jednak miecz obosieczny. Z jednej strony funkcja autodestrukcji umożliwia deweloperom usunięcie inteligentnych kontraktów z Ethereum i przekazanie Etheru w przypadku sytuacji awaryjnej, jak np. atak. Z drugiej strony, funkcja ta może zwiększyć złożoność procesu rozwoju i stworzyć kanał ataku dla napastników.
W przypadku odkrycia błędów bezpieczeństwa lub konieczności aktualizacji funkcjonalności inteligentnego kontraktu, deweloperzy likwidują kontrakt. Po usunięciu błędów lub aktualizacji aktualnej wersji, uruchamiają jego nową wersję.
Atakujący odkryli w 2016 roku lukę o nazwie Reentrancy w inteligentnym kontrakcie Zdecentralizowanej Organizacji Autonomicznej (DAO), w wyniku której organizacja DAO straciła 3,6 mln Ether (270 USD/Ether w lutym 2020). Ten niesławny atak jest czasami określany jako atak DAO.
Włamanie do DAO trwało kilka dni, a organizacja była nieświadoma, że jej kontrakt został w tym czasie naruszony. Ze względu na niezmienność inteligentnych kontraktów nie była w stanie powstrzymać ataku ani przenieść Etheru. Jeśli kontrakt posiada funkcję autodestrukcji, organizacja DAO może szybko przenieść cały Ether i uniknąć strat finansowych.
