Co to jest automatyczny animator rynku (AMM)?

Automated Market Maker (AMM) to algorytm oprogramowania do kontrolowania płynności i wyceny kryptowalut na zdecentralizowanych giełdach.

Systemy AMM są szeroko stosowane w DeFi, szczególnie w zdecentralizowanych giełdach (DEX), takich jak w tym Uniswap, Balancer, Bancor i Curve.

Aby stworzyć zdecentralizowane rynki, AMM wykorzystuje płynność w kryptowalutowych publicznych pulach wielu tokenów zablokowanych w specjalnych inteligentnych kontraktach.

Jak doszło do powstania automatycznego animatora rynku (AMM)?

Automatyczny animator rynku (AMM) jest autonomicznym mechanizmem handlowym, na którym działa większość protokołów handlowych DeFi. Zapewnia przepływ kapitału i realizację transakcji wymiany przez użytkowników na dostępnych rynkach kryptowalut.

Pierwszym wybitnym deweloperem, który opowiedział o wdrożeniu AMM był członek zespołu projektowego Gnosis, Alan Liu. Jego pomysły zostały nakreślone przez założyciela Ethereum Vitalika Buterina na Reddicie w 2016 roku i na osobistym blogu w lipcu 2017 roku.

Koncepcja ta stała się podstawą protokołu platformy Uniswap, która otrzymała swój pierwszy grant w wysokości 100 000 dolarów od Fundacji Ethereum. Ponadto Vitalik Buterin doradzał twórcom Uniswapu

Następnie AMM stał się szeroko znany właśnie dzięki Uniswapowi. W tym samym czasie jednym z pierwszych udanych wdrożeń AMM była platforma Bancor Network, która zebrała 140 milionów dolarów poprzez ICO w czerwcu 2017 roku.

Jak pule płynności są powiązane z AMM?

Kluczowym elementem niezbędnym do działania AMM jest liquidity pool - rodzaj magazynu kryptowalut w formie smart kontractu. Pula płynności składa się zazwyczaj z dwóch kryptowalut i tworzy rynek - analogicznie do pary handlowej na scentralizowanej giełdzie.

Niektórzy uczestnicy puli blokują swoje środki, aby generować dochody z opłat za wymianę. Tacy użytkownicy nazywani są dostawcami płynności.

Druga kategoria to bezpośredni użytkownicy zdecentralizowanej giełdy, którzy wymieniają kryptowaluty w protokole (transakcje te nazywane są "swapami"), wykorzystując w tym procesie część puli.

Aby lepiej zrozumieć pule płynności, należy zastanowić się, co doprowadziło do ich powstania.

Pierwsze giełdy DEX działały na Ethereum i wykorzystywały do handlu standardową księgę zleceń używaną przez scentralizowane giełdy. Aby taki mechanizm handlowy był skuteczny, musi charakteryzować się niezwykle dużą szybkością przetwarzania transakcji. Biorąc pod uwagę, że transakcje na zdecentralizowanej giełdzie są potwierdzane za pośrednictwem blockchaina, rzeczywista szybkość i pojemność takich DEX-ów była niezwykle ograniczona. AMM dostarczył rozwiązanie tego problemu.

Tak więc AMM jest zasadniczo innym sposobem tworzenia rynku aktywów, będąc formułą lub zasadami, według których protokół zajmuje się ofertami kupna lub sprzedaży, a także rezerwami użytkowników.

Jak działają pule płynności?

Pule mogą wykorzystywać dwa lub więcej aktywów. Na przykład na Uniswap można tworzyć pule dla sparowanych tokenów. Platforma Balancer pozwala na tworzenie puli dla trzech lub więcej tokenów. A protokół Curve jest przeznaczony dla puli opartych na aktywach o podobnej wartości. Takich jak ETH i opakowany token WETH lub USDC i DAI. Funkcjonowanie tych puli jest regulowane przez AMM.

Każdy z tych AMM-DEX może stosować własne formuły i zasady interakcji z pulami płynności. Na przykład protokół Uniswap wykorzystuje następujący wzór: x * y = k.

W równaniu tym x i y oznaczają liczbę tokenów dostępnych w puli płynności; k jest stałą, zwaną inwariantem. W przypadku Curve stosuje się wzory x * y = k oraz x + y = k.

Wzór x * y = k jest również używany przez SushiSwap i PancakeSwap. Jest to najczęstszy typ AMM-DEX.

Jak wyceniane są aktywa w puli płynności?

Kiedy płynność jest zablokowana w puli, jej dostawca otrzymuje specjalne LP-tokeny, potwierdzające ich udział w puli. Można o nich myśleć jak o wekslu, którego posiadanie uprawnia do otrzymywania prowizji z transakcji giełdowych oraz zwrotu udziału z puli.

Tokeny LP są zbywalnymi kryptowalutami,. Można je sprzedać lub wymienić na otwartym rynku, a także zainwestować w aplikacje DeFi innych firm.

Proces wymiany jednych aktywów na drugie za pośrednictwem puli płynności nazywany jest swapem. Istotą tego procesu jest dodanie do puli tylko jednego aktywa, a nie dwóch, jak w przypadku LP. W przypadku swapów pool pobiera niewielką opłatę, porównywalną z opłatami transakcyjnymi na giełdach scentralizowanych, tj. 0,1-0,3%. Opłaty są rozdzielane pomiędzy dostawców płynności proporcjonalnie do ich udziału w puli.

Przykład

Stwórzmy warunkową pulę płynności dla pary ETH/USDC. Przy cenie 1 ETH równej 2.000 USDC, będziemy musieli zablokować dowolną ilość tych dwóch monet w stosunku 1:2.000 w smart kontrakcie w tym samym czasie. Przy tej cenie w puli może znajdować się 100 ETH i 200 000 USDC.

O saldzie aktywów w puli decyduje ich cena. Kiedy użytkownik zdecyduje się wymienić 10 ETH za pomocą opisanej powyżej puli, umieści swoje monety w smart kontrakcie w zwykłej transakcji. W zamian za swoje 10 ETH, otrzyma 20 000 USDC (bez opłat za wymianę).

Po tej wymianie saldo puli wyniesie już 110 ETH i 180 000 USDC. W związku z tym cena ETH w tej konkretnej puli będzie wynosić około 1636 USDC zamiast 2000 USDC na innych rynkach. Sytuacja ta przyciąga traderów arbitrażowych. Czerpią oni zyski z nierównowagi, dodając USDC do puli, aż cena osiągnie rynkową cenę 2,000 USDC za ETH.

Jakie są wady AMM?

Choć AMM był przełomowy dla tradingu i DeFi, ma kilka rażących wad. Po pierwsze, istnieje duże ryzyko poślizgu cenowego przy dokonywaniu swapów. To z kolei prowadzi do ryzyka nietrwałej straty dla LP i wartości wydobytej (MEV) dla zwykłych użytkowników.

W celu ochrony przed takim ryzykiem tworzone są inne rodzaje AMM. Np. projekt CowSwap, który łączy w sobie osiągnięcia AMM Balancer i protokołu Gnosis.

Po drugie, w przeciwieństwie do scentralizowanych giełd, podczas handlu za pośrednictwem AMM można złożyć tylko jeden rodzaj zlecenia. Nie jest możliwe handlowanie zleceniami z limitem lub innymi typami, takimi jak Stop Loss.

Co to jest strata nietrwała?

Nietrwała strata (IL) to tymczasowa lub niezrealizowana strata w przypadku posiadania aktywów w puli płynności. IL odnoszą się do dostawców płynności (LP). Jest to różnia w cenie w momencie zablokowania tokenów w puli i rzeczywistej ceny w momencie posiadania. Straty nazywane są nietrwałymi, ponieważ nie są one ustalone do momentu wycofania płynności z puli.

Jako przykład weźmy pulę płynności na giełdzie Uniswap, która działa według klasycznej formuły x * y = k:

1. Dostawca płynności zablokował 1 ETH i 2,000 DAI. Jego udział w puli wynosi 10%.
2. W puli znajduje się łącznie 10 ETH i 20 000 DAI - równowartość 40 000 DAI.
3. Saldo puli nie uległo zmianie, ponieważ nie było nowych dostawców płynności.
4. Po miesiącu cena rynkowa ETH zmieniła się na 4,000 DAI.
5. W ciągu tego miesiąca traderzy arbitrażowi wykorzystali sytuację i stopniowo zmieniali stosunek w puli do 5 ETH z jednej strony i 20 000 DAI z drugiej. Jednocześnie całkowita wielkość puli pozostała na pierwotnym poziomie 40 000 DAI.
6. W tym momencie dostawca płynności postanowił wycofać swój udział z puli - wynosi on 10%.
7. Biorąc pod uwagę aktualny stan puli, wycofuje 0,5 ETH i 2.000 DAI, choć pierwotnie dodał 1 ETH i 2.000 DAI.
8. Pierwotna wartość jego udziału wynosiła 4.000 DAI (1 ETH plus 2.000 DAI) w przeliczeniu na stabelcoiny. Wartość aktywów w momencie wypłaty wynosiła tyle samo 4000 DAI (0,5 ETH plus 2000 DAI)
9. Jednak gdyby użytkownik po prostu zachował swoje 1 ETH i 2000 DAI, wartość jego aktywów wynosiłaby 6000 DAI. Jest to niezrealizowana strata lub zysk w przypadku stosowania AMM-DEX.
10. Użytkownik otrzymywałby również 10% (proporcjonalnie do swojego udziału w puli) wszystkich opłat z puli jako nagrodę za płynność. Nagroda może być zmniejszona, na przykład z powodu podatków płaconych deweloperom lub do skarbca projektu na poczet przyszłego rozwoju.

Jak zmniejszyć ryzyko podczas handlu z AMM?

Przed skorzystaniem z puli płynności należy obliczyć wszystkie możliwe opłaty, które będziemy musieli ponieść w momencie wpłaty i planowania wypłaty aktywów.

Musisz wziąć pod uwagę możliwość wystąpienia zmian w cenie aktywów. Niektóre potencjalne problemy, takie jak ryzyko nietrwałej straty (IL), można obliczyć z wyprzedzeniem.

Aby obliczyć IL, trzeba zrozumieć naturę jego pochodzenia. Możesz też skorzystać z jednego z dostępnych w internecie kalkulatorów.